12 czerwca 2019 r., w Centrum PAP w Warszawie, odbyła się konferencja prasowa poświęcona kampanii informacyjnej “Dom bez rachunków”. Oprócz organizatorów, w tym Pawła Lachmana, prezesa Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), a zarazem przedstawiciela Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE), wzięli w nim udział Piotr Woźny, Pełnomocnik Premiera ds. Programu Czyste Powietrze, oraz prof. Konrad Raczkowski – wiceprezes Banku Ochrony Środowiska. Podczas spotkania przedstawiono założenia i cele kampanii, a także nowy, preferencyjny instrument finansowy dla inwestorów zainteresowanych budownictwem plus energetycznym.

Jesienią ubiegłego roku siedem polskich organizacji branżowych (reprezentujących branżę instalacji budowlanych) połączyło siły, żeby popularyzować wiedzę na temat budownictwa plus energetycznego. Inauguracja kampanii informacyjnej „Dom bez rachunków” miała miejsce podczas tegorocznego kongresu PORT PC w Kielcach. Kampania skierowana jest do inwestorów prywatnych, którzy zamierzają budować dom w najbliższej przyszłości oraz instalatorów, projektantów i architektów. Jej celem jest popularyzacja wiedzy na temat budownictwa plus energetycznego oraz promocja odnawialnych źródeł energii, obejmujących panele fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz efektywne systemy wentylacji z odzyskiem ciepła.

Z założenia „Dom bez rachunków” ma być nie tylko dostępny finansowo na etapie realizacji dla większości inwestorów, ale – zgodnie z nazwą – ma nie generować podczas eksploatacji rachunków za energię przeznaczoną na ogrzewanie, przygotowanie ciepłej wody, chłodzenie budynku i zużycie w nim energii elektrycznej (za wyjątkiem znikomych opłat stałych).

Goście konferencji mieli możliwość wysłuchania wystąpienia  Piotra Woźnego, Pełnomocnika Premiera ds. Programu Czyste Powietrze, Pawła Lachmana prezesa PORT PC, a zarazem przedstawiciela Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) oraz prof. Konrada Raczkowskiego – wiceprezesa Banku Ochrony Środowiska. Bank Ochrony Środowiska został nowym, strategicznym partnerem kampanii.

Piotr Woźny, Pełnomocnik Premiera ds. Programu Czyste Powietrze, mówił m.in. – Pomysł „Domu bez rachunków” to nowatorski model połączenia elementów bazujących na odnawialnych źródłach energii. Minimalny pobór energii od zewnętrznych dostawców lub bazowanie tylko na wytworzonej przez siebie energii sprawia, że dom jest nie tylko tani w eksploatacji, ale również przyjazny dla człowieka i środowiska. Niestety, świadomość tego typu rozwiązań w Polsce nie jest jeszcze zbyt duża. Rząd chce to zmienić. W styczniu 2019 r. minister Jadwiga Emilewicz ogłosiła program Energia Plus, którego celem jest ułatwienie inwestycji w prosumenckie instalacje OZE. Rządowy zespół zidentyfikował już i rozpoczął likwidację prawnych barier w rozwoju tzw. energetyki obywatelskiej. Pierwszą część zmian stanowi tzw. pakiet prosumencki w ustawie o OZE. W planach są kolejne ułatwienia. MPiT współpracuje też z bankami nad uruchamianiem instrumentów finansowych wspierających możliwości inwestycyjne prosumentów. Na odbiorców indywidualnych w niektórych bankach czekają preferencyjne kredyty na fotowoltaikę. MŚP (małe i średnie przedsiębiorstwa – red.) mogą skorzystać z gwarancji BGK.”

Pomysłodawca i inicjator akcji, Paweł Lachman, który wypowiadał się w imieniu organizacji branżowych oraz partnerów współpracujących w ramach kampanii „Dom bez rachunków”, przedstawił zarówno jej założenia, jak i konkretne uwarunkowania techniczne oraz finansowe – Celem realizowanej wspólnie kampanii “Dom bez rachunków” jest popularyzacja wiedzy na temat bezemisyjnego budownictwa plus energetycznego oraz promocja odnawialnych źródeł energii w budynkach jednorodzinnych. Chcemy pokazać inwestorom możliwość wyboru rozwiązań, które są obecnie dostępne i możliwe. Przy odpowiednim zaprojektowaniu budynku, rezygnując z budowy kotłowni, magazynu opału, komina czy przyłącza gazowego, oraz projektując tańszy dach dwuspadowy, można zbudować nowoczesny dom, mieszcząc się w porównywalnych kosztach jak w budownictwie tradycyjnym. Co ważne: jak wynika z naszych analiz i rzeczywistych przykładów, koszty eksploatacji tego budynku, związane ze zużyciem energii elektrycznej, jego ogrzewaniem, przygotowaniem ciepłej wody i chłodzeniem, będą wynosić tylko około 200 zł rocznie. Na stronie kampanii “Dom bez rachunków” inwestorzy oraz osoby z branży już teraz znajdą zbiór przykładów i praktycznych wskazówek dotyczących projektowania, doboru i montażu instalacji OZE w budynkach jednorodzinnych. W najbliższych tygodniach planujemy prezentację konkretnych i rzeczywistych przykładów realizacji domów o standardzie plus energetycznym.

Podczas konferencji prasowej przedstawiono nowego partnera kampanii „Dom bez rachunków”, którym został Bank Ochrony Środowiska, oferujący inwestorom zainteresowanym budownictwem plus energetycznym specjalnie przygotowany, nowy instrument finansowy, który jest już aktywny.  

– Technologia budowy „Domu bez rachunków” odpowiada koncepcjom  rozwoju budownictwa promowanym przez organizacje branżowe, instytucje państwowe oraz Unię Europejską. Dbając o stabilne i niskie rachunki warto zainwestować w rozwiązania energooszczędne na początku budowy domu, żeby późniejsze koszty jego utrzymania były niskie. Pamiętajmy też, że o ile w okresie produkcyjnym osiągamy większe dochody, to przechodząc na emeryturę musimy z reguły liczyć się z mniejszym budżetem rozporządzalnym w rodzinie. Dom energooszczędny to po prostu myślenie o przyszłości, nie tylko ekologicznej, ale również finansowej. Wychodząc naprzeciwko oczekiwaniom Polaków, BOŚ Bank, jako partner kampanii, przygotował dla osób zainteresowanych budową domu, dedykowany kredyt hipoteczny EKO DOM+. To co wyróżnia tę ofertę na rynku to przede wszystkim długi okres kredytowania, aż do 35 lat a także niska marża – od 1,39% i prowizja 0,5%, dzięki czemu inwestor będzie mógł przeznaczyć więcej środków na skredytowanie zakupu urządzeń OZE, a w efekcie zmniejszyć opłaty związane z kosztami ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, chłodzenia i energii elektrycznej. BOŚ Bank gotowy jest sfinansować 80% wartości nieruchomości, a w niektórych szczególnych sytuacjach może jeszcze zwiększyć kwotę kredytu – powiedział prof. Konrad Raczkowski, v-ce prezes Banku Ochrony Środowiska.

Podczas konferencji została również zapowiedziana inna, niezwykle ważna stymulacja finansowa. Piotr Woźny, Pełnomocnik Premiera ds. Programu Czyste Powietrze, zadeklarował podjęcie działań zmierzających do wprowadzenia ulgi podatkowej w rozliczeniach PIT dla inwestorów, którzy w swoich nowo budowanych domach zastosują łącznie pompę ciepła i instalację fotowoltaiczną – na wzór ulgi, która obowiązuje obecnie tylko dla budynków modernizowanych przy wykorzystaniu OZE. Jak podkreślił, wsparcie inwestorów w ograniczeniu zapotrzebowania na energię finalną i zwiększenie udziału OZE w budownictwie mieszkaniowym w Polsce niewątpliwie ułatwiłoby rozliczenie się naszego kraju ze zobowiązań wynikających z polityki klimatycznej UE. Jednocześnie zapowiedział, że projekt nowelizacji Ustawy o odnawialnych źródłach energii, który m.in. przewiduje dołączenie do programu prosumenckiego osób prowadzących działalność gospodarczą, powinien zostać uchwalony już podczas tegorocznych wakacji. Zdaniem pomysłodawców kampanii, może to zdecydowanie zwiększyć grupę potencjalnych inwestorów zainteresowanych budową „Domu bez rachunków”, którego idea bazuje m.in. na wykorzystaniu tzw. systemu opustu umożliwiającego prosumentom „magazynowanie” wytworzonej energii elektrycznej w sieci na preferencyjnych zasadach. Ponadto, jak stwierdził prezes Paweł Lachman, promocja bezemisyjnych technologii grzewczych powinna być jednocześnie połączona ze wsparciem przez rząd konwersji firm produkujących kotły na paliwa stałe w kierunku produkcji pomp ciepła.

Więcej informacji na temat kampanii „Dom bez rachunków” znajduje się na stronie internetowej: https://dombezrachunkow.com

Więcej informacji na temat kredytu hipotecznego BOŚ Banku znajduje się na stronie internetowej: https://www.bosbank.pl/klienci-indywidualni/finansowanie-twoich-marzen/kredyty-dla-domu/kredyty/eko-dom

Zdaniem organizacji  skupionych w POBE zaproponowany przez Ministerstwo Energii projekt Krajowego Planu na rzecz energii i klimatu 2030 nie spełnia podstawowych wymogów w zakresie przejścia do gospodarki niskoemisyjnej i nie pozwoli spełnić celów wspólnej polityki klimatycznej w 2030 i 2050 r.
Zdaniem organizacji występuje pilna i silna potrzeba stworzenia nowego planu oraz oparcia się w nim o założenia zawarte w opracowaniu REMAP 2030 przygotowanego dla Komisji Europejskiej i organizacji IRENA.
Zdaniem niżej podpisanych organizacji celem gospodarki niskoemisyjnej oraz polityki energetycznej państwa powinny być bezpieczeństwo i niezależność energetyczna, przy zapewnieniu jak najszybszej poprawy jakości życia i poziomu zdrowia społeczeństwa, zmniejszenia oddziaływania sektora energii na środowisko oraz znacznym zwiększeniu udziału OZE i poprawy efektywności energetycznej w we wszystkich pozostałych sektorach.

Pozostałe uwagi POBE do projektu ZKPEiK 2030:

• W przedstawionym projekcie planu pominięto rolę energetyki prosumenckiej, jako jednego z kluczowych elementów przyszłego rozwoju zaopatrzenia w energię elektryczną i ciepło w Polsce. Zdaniem organizacji branżowych należy wprowadzać programy wspierające rozwój obywatelskiej energetyki rozproszonej oraz uzyskiwaniu OZE w budownictwie jednorodzinnym i wielorodzinnym
• Nie uwzględniona jest również ścieżka całkowitego odejścia od stosowania paliw kopalnych w budynkach do roku 2050, założona w znowelizowanej dyrektywie efektywności energetycznej budynków (EPBD) oraz z uwagi na coraz trudniejszą dostępność węgla w Polsce.
• W projekcie jest niedostatecznie uwzględniona, a wielu obszarach wręcz pominięta, kwestia efektywności energetycznej i udziału energii odnawialnej zużywanej w budynkach. Aspekt ten jest kluczowym zagadnieniem w planowaniu przyszłej polityki energetycznej Polski, jak również w kontekście walki z niską emisją i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego na poziomie lokalnym
• W projekcie brakuje uwzględnienia wsparcia budownictwa w zakresie wdrażania realizacji budynków blisko zero i plus energetycznych.
• Praktycznie pominięta jest kwestia wymogu udziału OZE w bilansie energetycznym w nowych i istniejących budynkach jednorodzinnych oraz wielorodzinnych.
• Należy większą wagę położyć na wsparcie polskich ośrodków badawczych i poszukiwaniu nowych, innowacyjnych technologii na rzecz magazynowania lub przetwarzania energii uzyskiwanej z OZE.

Zdaniem niżej podpisanych organizacji branżowych istnieje potrzeba uwzględnienia propozycji zawartych w opracowaniu światowej organizacji IRENA i Komisji Europejskiej REMap 2030 oraz znacznego zwiększenia udziału energii odnawialnej we wszystkich sektorach produkcji i zużycia energii (28% całej zużywanej energii), zarówno w produkcji energii elektrycznej (38%), zużywanej energii w budynkach (37%),  jak i w przemyśle (28%) oraz transporcie (13%). Kwestie te są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego obywateli oraz rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, a także ze względu na poprawę jakości powietrza, będącego celem programu „Czyste Powietrze”.
Zwracamy szczególną uwagę na konieczność spełnienia wymogów nowej polityki klimatycznej Unii Europejskiej, która zobowiązuje Polskę do stworzenia efektywnego krajowego modelu działania odpowiadającego w efektywny sposób na wyzwania środowiskowe i klimatyczne, a także pozytywnie stymulującego rozwój gospodarczy Polski.

Jednocześnie organizacje skupione w porozumieniu wyrażają gotowość do współpracy w dalszych konsultacjach krajowego planu na rzecz energii i klimatu do 2030.

Porozumienie organizacji branżowych krytyczne wobec projektu Polityki Energetycznej Polski 2040

Zdaniem siedmiu organizacji  skupionych wokół efektywności energetycznej w budynkach (GSCOWIA PZITS, SGGiK, Stowarzyszeń SEDG, SBF, SPW, PORTPC, SPIUG), oraz współpracującej kancelarii prawnej SOLIVAN, zaproponowany przez Ministerstwo Energii projekt Polityki Energetycznej Polski 2040 wymaga istotnych korekt i uzupełnień w wielu kwestiach.

Zdaniem niżej podpisanych organizacji celem polityki energetycznej państwa powinny być bezpieczeństwo i niezależność energetyczna, przy zapewnieniu jak najszybszej poprawy jakości życia i poziomu zdrowia społeczeństwa, zmniejszenia oddziaływania sektora energii na środowisko oraz znacznym zwiększeniu udziału OZE i poprawy efektywności energetycznej w pozostałych sektorach.

Główne uwagi organizacji do projektu:

• W projekcie polityki energetycznej jest niedostatecznie uwzględniona, a wielu obszarach wręcz pominięta, kwestia efektywności energetycznej i udział energii odnawialnej w polskich budynkach. Aspekt ten jest kluczowym zagadnieniem w planowaniu przyszłej polityki energetycznej Polski, jak również w kontekście walki z niską emisją.
• W przedstawionym projekcie brakuje uwzględnienia i wsparcia budownictwa w zakresie wdrażania realizacji budynków blisko zeroenergetycznych.
• Nie uwzględniona jest również ścieżka całkowitego odejścia od stosowania paliw kopalnych w budynkach do roku 2050, założona w znowelizowanej dyrektywie efektywności energetycznej budynków (EPBD) oraz z uwagi na coraz trudniejszą dostępność węgla w Polsce.
• Praktycznie pominięta jest kwestia wymogu udziału OZE w nowych i istniejących budynkach jednorodzinnych oraz wielorodzinnych.
• Pominięto również rolę energetyki rozproszonej, jako ważnego elementu dla przyszłego rozwoju zaopatrzenia w energię elektryczną i ciepło w Polsce. Należy wprowadzać programy wspierające rozwój obywatelskiej energetyki rozproszonej oraz uzyskiwaniu OZE w budownictwie jednorodzinnym i wielorodzinnym
• Należy większą wagę położyć na wsparcie polskich ośrodków badawczych i poszukiwaniu nowych, innowacyjnych technologii (np.: w zakresie magazynowania lub przetwarzania energii uzyskiwanej z OZE).

Zdaniem niżej podpisanych organizacji branżowych istnieje potrzeba uwzględnienia sugestii zawartych w opracowaniu światowej organizacji IRENA i Komisji Europejskiej REMap 2030 oraz znacznego zwiększenia udziału energii odnawialnej we wszystkich sektorach produkcji i zużycia energii (28% całej zużywanej energii), zarówno w produkcji energii elektrycznej (38%), w budynkach (37%),  jak i w przemyśle (28%) oraz transporcie (13%). Kwestie te są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego obywateli oraz rozwoju gospodarki, a także ze względu na poprawę jakości powietrza, co jest obecnie priorytetem programu „Czyste Powietrze”. Zwracamy szczególną uwagę na fakt spełnienia wymogów nowej polityki klimatycznej Unii Europejskiej, która zobowiązuje Polskę do stworzenia krajowego modelu działania odpowiadającego w efektywny sposób na wyzwania środowiskowe i klimatyczne, a także pozytywnie stymulującego rozwój gospodarczy Polski.

Jednocześnie organizacje skupione w porozumieniu wyrażają gotowość do współpracy w zakresie kształtu zmian na rzecz efektywności energetycznej budynków, przy opracowywaniu kolejnej wersji projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 i w szerokich konsultacjach krajowego planu na rzecz energii i klimatu do 2030.