Category: Non classé

Uproszczony kalkulator POBE przez Polski Alarm Smogowy

Kalkulator kosztów ogrzewania to praktyczne narzędzie dla każdego. Dzięki niemu możesz szybko i łatwo obliczyć koszty ogrzewania swojego domu oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej dla całej rodziny w zależności od tego, jakie urządzenie grzewcze zastosujesz. Wystarczy tylko wpisać powierzchnię domu, liczbę zamieszkujących go osób oraz wybrać standard energetyczny, jaki ma Twój dom. W wyborze standardu energetycznego pomogą informacje, które znajdują się w zamieszczonej poniżej legendzie.

Zapraszamy do korzystania!

Read More

Kalkulator POBE – koszty ogrzewania w typowych budynkach w I kw. 2025 r.

W tym miejscu publikujemy aktualne koszty ogrzewania typowych budynków mieszkalnych.

Strona aktualizowana jest co kwartał (ostatnia aktualizacja 29 stycznia 2025 r.).


Pobierz kalkulator POBE (jako plik .xls): TUTAJ

Link do uproszczonego kalkulatora POBE przez Polski Alarm Smogowy: TUTAJ

Rys. 1. Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Rys. 2. Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie aktualnych warunków technicznych WT 2021 (EU = 55 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kw. 2025 r.

Rys. 3. Przykładowe roczne koszty ogrzewania budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, poddanego termomodernizacji do standardu WT 2017 (EU 80 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kw. 2025 r.

Rys. 4. Miesięczne koszty ogrzewania 1 m2 budynku zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)) przy zastosowaniu różnych urządzeń grzewczych. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Rys. 5.  Przykładowe roczne koszty zaopatrzenia w ciepło nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), z podziałem na koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej (dla 4-osobowej rodziny) oraz koszt ogrzewania pomieszczeń. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Read More

Kalkulator kosztów ogrzewania budynków – I kwartał 2025 r. – informacja prasowa

Koszty ogrzewania na I kwartał 2025: czy da się ogrzać dom za mniej niż złotówkę?

Dostępny jest już kalkulator kosztów ogrzewania POBE na I kwartał 2025 roku – z uaktualnionymi cenami paliw i energii dla gospodarstw domowych. Podrożało ponownie ogrzewanie kotłem gazowym, dla pozostałych źródeł ciepła w większości koszty spadły. Nieco taniej zapłacimy m.in. za energię elektryczną zużywaną przez pompy ciepła. Tym samym umacnia się pozycja tej technologii jako zdecydowanie najtańszego rozwiązania grzewczego wśród bezobsługowych źródeł ciepła. Sprawdźmy, czy dziś da się ogrzać dom za mniej niż złotówkę, a także co zrobić, aby ogólne koszty zaopatrzenia w ciepło były jak najniższe?

Analizując wyniki zaktualizowanego kalkulatora POBE w budynkach o różnym standardzie energetycznym, tym razem przyjrzeliśmy się zwłaszcza kosztom zaopatrzenia w ciepło nowych domów jednorodzinnych, które wpisują się w obecne standardy energetyczne – na poziomie podstawowym (wg Warunków Technicznych 2021) lub wyższym. Dodatkowo odnieśliśmy je do kosztów w dość dobrze zaizolowanym starszym budynku, spełniającym podstawowe wymogi Warunków Technicznych 2017, czyli sprzed kilku lat. Generalnie w takich domach zużycie energii na ogrzanie pomieszczeń jest relatywnie niskie, dlatego znaczący udział w rachunkach może mieć energia wydatkowana na przygotowanie ciepłej wody użytkowej. To kolejna kwestia, której poświęcimy więcej uwagi. Szukając oszczędności, trzeba bowiem pamiętać, że wybór technologii grzewczej ma tylko częściowy wpływ na ostateczną wysokość wydatków.

Jeśli szukamy sposobów na minimalizację rachunków, przede wszystkim zadbajmy o najlepszy standard energetyczny budynku oraz dopasowanie układu grzewczego. Znaczenie ma też oszczędne zużycie ciepłej wody lub jak najczęstsze wykorzystywanie do jej przygotowania darmowej energii z OZE.

Budujesz dom? Wybierz wyższy standard energetyczny i przygotuj się na przyszłość!

Wymagania formalne dotyczące izolacyjności nowo wznoszonych budynków i ich zapotrzebowania na energię są systematycznie zaostrzane od lat 90. ubiegłego wieku, dzięki czemu przybywa nam domów o coraz lepszych parametrach. Punktem odniesienia jest tu rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zwane w skrócie Warunkami Technicznymi (WT), które co kilka lat poddaje się aktualizacji. Obecnie obowiązują wymogi Warunków Technicznych z 2021 roku, wcześniej należało się stosować do Warunków Technicznych 2017.

We wspomnianym rozporządzeniu są określone jedynie wymagania minimalne. Z pewnością warto już na etapie projektowania czy budowy wyżej postawić poprzeczkę. A to dlatego, że lepszy standard energetyczny domu niż minimum wskazane w przepisach każdemu inwestorowi zapewni szereg korzyści. Oto najważniejsze z nich:

  • tańsza eksploatacja budynku – dodatkowe ograniczenie strat ciepła oraz wykorzystanie energii odnawialnej gwarantuje, że przez wiele lat koszty utrzymania budynku będą relatywnie niskie i stabilne; zmiany cen paliw nie będą miały na nie znaczącego wpływu;
  • większa wartość rynkowa nieruchomości – wyższy standard energetyczny, niższe koszty eksploatacji i zastosowanie nowoczesnych technologii będą wpływać na korzystną wycenę budynku, również w przypadku późniejszej odsprzedaży;
  • dostosowanie do przyszłych standardów energetycznych – w najbliższych latach kryteria w tym zakresie ulegną zaostrzeniu, a budynek wciąż będzie mieć dobrą charakterystykę energetyczną; łatwiej go będzie też dostosować do docelowego standardu dla budynków w Unii Europejskiej, tzw. ZEB (zeroemisyjnego);
  • racjonalizacja kosztów – zadbanie o lepszy standard energetyczny na etapie realizacji budynku zawsze jest znacznie tańsze i wygodniejsze niż późniejsze termomodernizacje;
  • uzyskanie dotacji w programie „Moje Ciepło” – gdy zapotrzebowanie na energię pierwotną (EP) nowego domu nie przekracza 55 kWh/(m2 · rok), czyli jest ponad 20% niższe niż aktualne wymagania Warunków Technicznych (EP ≤ 70 kWh/(m2 · rok)), można skorzystać z dotacji na zakup i instalację pompy ciepła w dwóch najwyższych klasach energetycznych: A+++ lub A++; dofinansowanie wynosi 30 lub 45% kosztów kwalifikowanych (maks. 21 tys. zł), przy czym nie ma kryterium dochodowego.

Co ważne, od października ubiegłego roku w programie „Moje Ciepło” wprowadzono istotne zmiany, mocno rozszerzając grupę potencjalnych beneficjentów.

Obecnie z dofinansowania do zakupu i instalacji pompy ciepła mogą również skorzystać osoby, które nie figurują w pozwoleniu na budowę. To dobra wiadomość dla inwestorów, których dom jest budowany przez dewelopera lub które zakupiły dom już po uzyskaniu pozwolenia na budowę.

Ile zapłacimy za ogrzewanie?

Jak pokazują dane zebrane do aktualizacji kalkulatora POBE, w stosunku do poprzedniego kwartału ceny energii elektrycznej i paliw uległy zmianom w zakresie od jednego do kilkunastu procent. Cena energii elektrycznej wraz z dystrybucją w taryfie G12w jest obecnie niższa o 1%, natomiast cena gazu ziemnego z dystrybucją wzrosła o 6%. Cena propanu wzrosła aż o 18%. Spadły ceny węgla: typu orzech średnio o 4%, a typu „groszek” średnio aż o 10%. Granulat drzewny (pellet) staniał średnio o 2%, drewno opałowe podrożało średnio o 1%. Jak się to przekłada na koszty zaopatrzenia przykładowego budynku jednorodzinnego w ciepło (ogrzewanie 150 m2 plus ciepła woda dla 4 osób) pokazują zestawienia na rys. 1, 2 i 3. Biorąc pod uwagę poszczególne źródła ciepła, każdorazowo wyraźnie widać różnice w kosztach zależnie od standardu energetycznego domu.  

Rys. 1. Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Rys. 2. Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie aktualnych warunków technicznych WT 2021 (EU = 55 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kw. 2025 r.

Rys. 3. Przykładowe roczne koszty ogrzewania budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, poddanego termomodernizacji do standardu WT 2017 (EU 80 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w I kw. 2025 r.

Przyjrzyjmy się najpierw nowym budynkom z ogrzewaniem płaszczyznowym (podłogowym), powszechnie już stosowanym przy niskotemperaturowych źródłach ciepła:

  • najniższe koszty eksploatacji uzyskamy wówczas przy gruntowej pompie ciepła − w budynku odpowiadającym minimalnym wymogom WT 2021 wyniosą one 2470 zł rocznie, natomiast w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło” spadną do 2030 zł rocznie, przy czym po dodaniu instalacji fotowoltaicznej koszty można jeszcze zredukować o ponad połowę – do 987 zł;
  • bardzo korzystnym finansowo rozwiązaniem jest również pompa ciepła powietrze-woda – przy spełnieniu wymogów WT 2021 koszty eksploatacji wyniosą 2900 zł rocznie, natomiast dla standardu „Moje Ciepło” spadną one do 2380 zł rocznie, a z instalacją fotowoltaiczną do 1295 zł;
  • ogrzewanie kotłem gazowym będzie w tym układzie około dwukrotnie droższe niż pompą ciepła – w budynku o standardzie WT 2021 kondensacyjny kocioł na gaz ziemny to koszt 5470 zł, a w standardzie „Moje Ciepło” 4160 zł.

W ujęciu rok do roku, koszty ogrzewania pompą ciepła nowych budynków w standardzie WT 2021, wyposażonych w ogrzewanie podłogowe, spadły o około 26%. Jednocześnie o około 25% podrożało w takich domach ogrzewanie kondensacyjnym kotłem na gaz ziemny.

Porównajmy teraz koszty eksploatacji różnych źródeł ciepła w budynkach wyposażonych w grzejniki – zarówno tych nowych, zrealizowanych w podstawowym standardzie WT 2021, jak i starszych, odpowiadających wymogom WT 2017. W tym przypadku możemy również uwzględnić kotły na paliwa stałe. Wskazania kalkulatora POBE dla przykładowych urządzeń grzewczych pokazują, że:

  • gruntowa pompa ciepła w budynku o standardzie WT 2017 to roczny koszt ogrzewania 4080 zł, a w nowym budynku zgodnym z WT 2021 − 3070 zł;
  • pompa ciepła powietrze-woda to koszt 4850 zł dla standardu WT 2017 oraz 3640 zł dla WT 2021;
  • kocioł na pellet drzewny to koszt 5200 zł dla standardu WT 2017 oraz 3860 zł dla WT 2021;
  • kocioł na kawałki drewna to koszt 4410/5760 zł zależnie od sprawności kotła dla standardu WT 2017 oraz 3270/4270 zł dla WT 2021;
  • kocioł kondensacyjny na gaz ziemny to koszt 7290 zł dla standardu WT 2017 oraz 5650 zł dla WT 2021;
  • kocioł elektryczny to koszt 11 920 zł dla standardu WT 2017 oraz 8810 zł dla WT 2021. 

Z zestawień jasno wynika, że najtańszym eksploatacyjnie rozwiązaniem w nowych budynkach jest pompa ciepła z ogrzewaniem podłogowym. Opłacalnym dodatkiem do niej – fotowoltaika, która pozwala zredukować zarówno koszty ogrzewania pomieszczeń, jak i przygotowania ciepłej wody. W bliskiej przyszłości pojawi się możliwość łączenia fotowoltaiki z domowymi magazynami energii.

Warto też zauważyć, że pompy ciepła, bez względu na typ urządzenia, rodzaj instalacji odbiorczej i standard energetyczny budynku, są już od lipca ubiegłego roku (w efekcie zmian regulacji dotyczących cen gazu ziemnego i energii elektrycznej dla gospodarstw domowych) zdecydowanie bardziej opłacalne niż kondensacyjne kotły gazowe. W budynkach z ogrzewaniem płaszczyznowym różnica kosztów ich eksploatacji w stosunku do kotłów na gaz ziemny możesięgać aż 50%, a w budynkach z grzejnikami około 30%. W porównaniu do sytuacji sprzed roku, np. w budynku po termomodernizacji spełniającym standardy WT 2017, wyposażonym w grzejniki, właściciele pompy ciepła zapłacą dziś za ogrzewanie około 24% taniej, natomiast właściciele kondensacyjnego kotła na gaz ziemny– około 25% drożej. Jednocześnie, z uwagi na stosunkowo niskie ceny drewna, pelletu czy węgla, koszty eksploatacji pompy ciepła przy ogrzewaniu grzejnikowym kształtują się obecnie na podobnym poziomie (nieco niższym lub nieco wyższym) jak kotłów na paliwa stałe. Bezsprzecznym atutem pomp ciepła, który trudno wycenić, jest tu jednak ich bezobsługowość, nie wspominając już o aspektach związanych z jakością powietrza (brak emisji zanieczyszczeń).

Czy możliwe jest, by dziś ogrzewać dom taniej niż za złotówkę? − Oczywiście, że tak, jeśli kwotę wydatków odniesie się do metra kwadratowego ogrzewanej powierzchni i skali miesiąca. Jak wskazuje kalkulator POBE, tak niskie koszty można uzyskać np. w domu w standardzie „Moje Ciepło” wyposażonym w pompę ciepła i to bez instalacji fotowoltaicznej (rys. 4).

Taki sposób prezentowania kosztów jest analogiczny do metod stosowanych we wspólnotach mieszkaniowych, gdzie opłaty za ogrzewanie są podawane jednostkowo i następnie mnożone przez odpowiednią wielkość ogrzewanej powierzchni w co miesięcznych rozliczeniach.

Rys. 4. Miesięczne koszty ogrzewania 1 m2 budynku zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)) przy zastosowaniu różnych urządzeń grzewczych. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Analizując kalkulator kosztów ogrzewania POBE, warto też zwrócić uwagę, że w każdym zestawieniu najdroższym rozwiązaniem grzewczym jest kocioł elektryczny – podobnie jak inne elektryczne urządzenia grzewcze niebędące pompami ciepła, w tym maty czy grzejniki na podczerwień. Bez względu na zabiegi marketingowe związane z promocją tych urządzeń, trzeba pamiętać, że z zasady są one od około trzech do pięciu razy bardziej energochłonne niż jakakolwiek pompa ciepła, będą więc generować bardzo wysokie rachunki za energię. Przede wszystkim z tego powodu, że nie wykorzystują jak pompy ciepła darmowej energii odnawialnej z otoczenia. Co więcej – do pomieszczeń nigdy nie przekazują takiej samej ilości energii (cieplnej) jaką pobrały z sieci w postaci energii elektrycznej (ich sprawność zawsze jest niższa niż 100%).

Oszczędności w ciepłej wodzie

Wielkość wydatków na przygotowanie ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) przede wszystkim zależy od tego, ile się jej zużywa w gospodarstwie domowym. Przekłada się to na konkretną ilość energii cieplnej niezbędnej do podgrzewu zimnej wody. Liczy się więc liczba mieszkańców, ponieważ na każdego z nich przypada określone zapotrzebowanie na ciepłą wodę, a także to, w jaką armaturę sanitarną dom jest wyposażony. Z pewnością korzystanie z pojemnych wanien, deszczownic czy tradycyjnych wylewek bez perlatorów nie sprzyja oszczędnościom. Drugorzędne znaczenie dla poziomu wydatków zwykle ma wybór urządzenia grzewczego, trzeba jednak pamiętać, że dla kotłów gazowych, olejowych, a szczególnie elektrycznych koszty podgrzania wody są najwyższe.

Dla kosztów przygotowania c.w.u. nie ma znaczenia standard energetyczny budynku czy jego powierzchnia – przy tej samej liczbie osób (i tej samej ilości zużywanej ciepłej wody), koszty będą identyczne dla każdego budynku. Tym niemniej warto zadbać o odpowiednią izolację rur, zwłaszcza tych biegnących w nieogrzewanych pomieszczeniach.

Zauważmy też, że w budynkach o wysokim standardzie energetycznym, gdzie koszty ogrzewania pomieszczeń są relatywnie niskie, udział wydatków na ciepłą wodę w ogólnym rozliczeniu jest już znaczący (rys. 5). Będzie to szczególnie widoczne przy większej liczbie użytkowników lub nieekonomicznym zużyciu. Koszty te można jednak istotnie ograniczyć dzięki montażowi instalacji solarnej zasilającej zasobnik c.w.u. o odpowiednio dużej pojemności.

Rys. 5.  Przykładowe roczne koszty zaopatrzenia w ciepło nowego budynku jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), z podziałem na koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej (dla 4-osobowej rodziny) oraz koszt ogrzewania pomieszczeń. Dane uwzględniają koszty energii w I kwartale 2025 r.

Przy doborze źródeł ciepła (ale też zasobników c.w.u.) zwykle bierze się pod uwagę standardowe zużycie ciepłej wody na poziomie 50 l na osobę dziennie. Jednak nowe analizy przekonują, że taka wartość jest przewymiarowana.[1] W ostatnich kilkunastu latach znacząco spadło w Polsce zużycie wody w gospodarstwach domowych, w tym wody ciepłej, która stanowi 30-40% całkowitego zużycia. Badania przeprowadzone w latach 2011-2022 wykazały np., że średnie jednostkowe zużycie wody w wybranych budynkach wielorodzinnych w Polsce wyniosło 90 l na osobę dziennie, w tym 55 l wody zimnej i 35 l wody ciepłej, co daje udział ciepłej wody na poziomie 39%. Wartości te mogą się oczywiście różnić w zależności od regionu, typu budynku oraz indywidualnych przyzwyczajeń mieszkańców. Dlatego też w kalkulatorze POBE przyjęliśmy przy zaokrągleniu w górę maksymalne wartości wynikające z analiz − przeciętne dzienne zużycie wody na osobę na poziomie 100 l, z czego 40 l to ciepła woda. Przy 4 osobach zakładanych w prezentowanych w tym artykule zestawieniach kosztów zapotrzebowanie na ciepłą wodę wynosi więc 160 l dziennie przemnożone przez 365 dni w roku. Dane dotyczące zużycia można zmieniać indywidualnie do potrzeb.

Liczy się perspektywa

Rozważając wybór rozwiązania grzewczego, niewątpliwie warto podejść do sprawy perspektywicznie, ponieważ będziemy z niego korzystać przez niemal dwie dekady, a często dłużej. Zwróćmy zatem uwagę przede wszystkim na długoterminowe trendy i zmiany w regulacjach – jaki będzie ich wpływ na dostępność urządzeń i części zamiennych, przyszłe ceny paliw czy wartość nieruchomości. Paliwa kopalne są na cenzurowanym i to się nie zmieni. Zgodnie ze znowelizowaną w 2024 r. dyrektywą budynkową (EPBD), od 1 stycznia 2030 roku wszystkie nowe budynki mieszkalne będą musiały być bezemisyjne (standard ZEB). Oznacza to m.in., że nie będzie można w nich instalować kotłów na paliwa kopalne. Wcześniej, bo do 31 grudnia 2029 roku, ma być wprowadzony obowiązek montażu instalacji solarnej na wszystkich nowych budynkach mieszkalnych. W najbliższych latach – w 2027, ewentualnie 2028 roku, w ramach ETS 2 wejdzie też w życie opłata emisyjna dla paliw kopalnych (gazu, oleju opałowego, węgla) zużywanych w budynkach, która spowoduje wzrost ich cen od kilkunastu do kilkudziesięciu procent. Szykuje się też rewolucja w odniesieniu kotłów na biomasę. W perspektywie dwóch lat radykalnie mają być zaostrzone wymogi związane z ich emisyjnością, co mocno ograniczy ofertę urządzeń i niewątpliwie wpłynie na zwiększenie kosztów ich produkcji. Dodatkowo, w związku z wprowadzeniem nowych wymogów dotyczących produkcji pelletu drzewnego spodziewany jest również wzrost cen tego paliwa.

Dane dotyczące cen nośników energii

Dane dotyczące cen paliw stałych wykorzystane przy aktualizacji kalkulatora kosztów ogrzewania POBE pochodzą z raportu Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) ze stycznia 2025 roku, przygotowanego przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Badanie cen zostało przeprowadzone z wykorzystaniem techniki typu „mystery calling” – osoby dzwoniące do składów opału podawały się za klientów planujących zakup. Kontroli poddano po dwa składy z każdego województwa – w całej Polsce 32 składy opału. Wybrano składy zlokalizowane w różnych miejscowościach. Analizując ceny węgla sprawdzano dwa gatunki – orzech oraz granulat węglowy („groszek”). W przypadku pelletu brano pod uwagę najtańsze w ofercie danego dystrybutora certyfikowane paliwo w klasie A1.

Ceny energii elektrycznej i gazu przyjęte do analizy kosztów ogrzewania budynków POBE zostały uśrednione. Dla energii elektrycznej uwzględniono popularną dwustrefową i weekendową taryfę energetyczną G12w, przyjmując średnią cenę dla różnych dostawców energii elektrycznej. W analizie nie wzięto pod uwagę kosztów obsługi urządzeń grzewczych − mają one znaczenie zwłaszcza przy eksploatacji kotłów na paliwo stałe.

Arkusz kalkulacyjny jest dostępny na stronie internetowej POBE:https://pobe.pl/kalkulator-pobe-koszty-ogrzewania-w-typowych-budynkach/

Uproszczona wersja kalkulatora POBE, przygotowana przez Polski Alarm Smogowy, jest dostępna na stronie internetowej POBE: http://pobe.pl/uproszczony-kalkulator-pobe-przez-polski-alarm-smogowy/

Raport Polskiego Alarmu Smogowego dotyczący cen paliw stałych jest dostępny na stronie PAS: https://krakowskialarmsmogowy.pl/wp-content/uploads/2025/01/Raport_Ceny-paliw-stalych_styczen-2025.pdf


[1] „Zużycie wody ciepłej i zimnej w latach 2011-2022 na przykładzie wybranych budynków wielorodzinnych”, „Gaz, Woda i Technika Sanitarna”, listopad 2023,

Read More

Kalkulator kosztów ogrzewania budynków – IV kwartał 2024 r. – informacja prasowa

Rachunki grozy? – To cena za ogrzewanie „wampira energetycznego”

Kalkulator kosztów ogrzewania POBE na IV kwartał 2024

  • Porozumienie Branżowe na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) opracowało kolejną kwartalną analizę kosztów zaopatrzenia w ciepło domów jednorodzinnych w Polsce, aktualizując tzw. kalkulator kosztów ogrzewania. Uwzględniono ceny energii i paliw obowiązujące w IV kwartale 2024 r.
  • Tym razem pod lupę wzięliśmy także „wampiry energetyczne”, czyli domy, którym brakuje izolacji i pochłaniają ogromne ilości energii. To właśnie w nich najczęściej będą pojawiać się rachunki grozy, tak nagłaśniane ostatnio w mediach, przy czym wybór urządzenia grzewczego ma tu drugorzędne znaczenie.
  • I jeszcze jeden ważny wniosek − gdy państwo ogranicza ingerencję w obniżanie cen tradycyjnych nośników energii, znacząco zyskuje technologia pomp ciepła. Obecnie, pomimo wciąż relatywnie wysokich cen energii elektrycznej, jest to w większości przypadków najtańsze w eksploatacji źródło ciepła. A zarazem najbardziej obiecujące w perspektywie przyszłych kosztów eksploatacji.

Co wpływa na wysokość rachunków za ogrzewanie?

Na potrzeby analizy, w kalkulatorze POBE każdorazowo zestawiane są koszty ogrzewania typowego domu jednorodzinnego o powierzchni (ogrzewanej) 150 m2 oraz przygotowania w nim ciepłej wody użytkowej (c.w.u. dla 4 osób), przy wykorzystaniu różnego typu urządzeń grzewczych. Uwzględniamy przy tym aktualne ceny paliw i energii elektrycznej oraz sprawność lub efektywność energetyczną tych urządzeń. Bierzemy też pod uwagę różne sposoby rozprowadzenia ciepła: współpracę z tradycyjną instalacją grzejnikową (temp. projektowa na zasilaniu 55oC) lub z płaszczyznowym ogrzewaniem podłogowym (temp. projektowa na zasilaniu 35oC). W bieżącej analizie założyliśmy, że w nowych budynkach, przy instalacji pomp ciepła oraz kondensacyjnych kotłów gazowych, ogrzewanie płaszczyznowe stało się już standardem. Uwzględniliśmy również wykorzystanie w takich budynkach instalacji fotowoltaicznej, która współpracując z pompą ciepła, dodatkowo zwiększa efektywność energetyczną domu i umożliwia dalsze ograniczenie kosztów eksploatacji.

Kolejnym, niezwykle ważnym kryterium oceny kosztów jest standard energetyczny budynku, określany przez poziom zużycia energii użytkowej (EU). Istotnie wpływa on na koszty energii niezbędnej
do zapewnienia komfortu termicznego w pomieszczeniach, a te zazwyczaj w ogólnym rachunku znacząco dominują nad kosztami przygotowania c.w.u. Dysproporcja ta zmniejsza się w miarę poprawy standardu energetycznego domu, właśnie dzięki redukcji kosztów na cele ogrzewania budynku.

W naszej analizie tym razem wzięliśmy pod uwagę aż cztery różne standardy energetyczne:
dwa charakterystyczne dla starszych domów i dwa dla nowych. Zwracają uwagę ogromne różnice
w zapotrzebowaniu na energię użytkową do ogrzewania (EU):

200 kWh/(m2 · rok) – zapotrzebowanie w starszym budynku bez żadnego ocieplenia lub z bardzo słabą izolacją, który ma cechy „wampira energetycznego”;

80 kWh/(m2 · rok) – zapotrzebowanie w starszym budynku, który został poddany głębokiej termomodernizacji (np. w ramach programu „Czyste Powietrze”) do standardu energetycznego określonego w Warunkach Technicznych obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. (WT 2017),
lub zapotrzebowanie w budynku wzniesionym zgodnie z tym standardem;

55 kWh/(m2 · rok) – zapotrzebowanie w nowym budynku, który spełnia standardy minimalne Warunków Technicznych obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. (WT 2021);

40 kWh/(m2 · rok) – zapotrzebowanie w nowym budynku, który ma lepsze parametry izolacyjności
niż te określone w WT 2021, spełniając standardy programu „Moje Ciepło” obowiązujące od 1 stycznia 2023 r.

Według danych przedstawionych w publikacji z serii „Rozpakowujemy REPowerEU”, wydanej przez Instytut Reform we współpracy z PORT PC w 2023 r., wśród budynków mieszkalnych w Polsce, których jest około 7 mln, wciąż mamy około 1 mln „wampirów energetycznych”. Wiele z nich powstało wcześniej niż w latach 80. ubiegłego wieku, w czasie gdy nie dbano o żadne standardy energetyczne. Odpowiadają one za konsumpcję aż jednej trzeciej całkowitej ilości energii zużywanej w budynkach mieszkalnych. Z publikacji wynika też, że zapotrzebowanie na poziomie EU = 200 kWh/(m2 · rok), przyjęte w naszej analizie, jest typowe dla bardzo wielu polskich budynków, ale może być ono również znacząco wyższe. W każdym razie w opinii sygnatariuszy POBE, a także przedstawicieli branży grzewczej, kwestie te powinny być jak najszybciej kompleksowo uwzględnione w programie „Czyste Powietrze” przez odpowiednie przemodelowanie warunków dofinansowań.

Każdy, kto stara się o dofinansowanie do wymiany źródła ciepła w „Czystym Powietrzu”, niezależnie od rodzaju urządzenia grzewczego, powinien być zobowiązany do uprzedniego wykonania audytu energetycznego swojego domu oraz ewentualnej poprawy standardu energetycznego
do określonego poziomu. To najlepszy sposób, by beneficjenci dostrzegli wyraźne korzyści
z modernizacji i zyskali trwałą ochronę przed wzrostem kosztów ogrzewania.

Termomodernizacja – pierwszy krok do redukcji kosztów

Jak wiele można zyskać dzięki istotnej poprawie izolacyjności budynku, np. przy okazji wymiany urządzenia grzewczego? – Porównajmy roczne koszty zaopatrzenia w ciepło wspomnianego „wampira energetycznego” (EU = 200 kWh/(m2 · rok))oraz innego starszego budynku, który wcześniej też mógł być takim „wampirem”, ale został poddany gruntownej termomodernizacji do standardu WT 2017
(EU = 80 kWh/(m2 · rok)). Z analizy POBE wynika, że różnice są kolosalne. Szczegółowe zestawienie kosztów ilustruje rys. 1 i rys. 2, a dla przykładowych źródeł ciepła wyglądają one następująco:

  • kondensacyjny kocioł na gaz ziemny, z grzejnikami – ok. 14 800 zł w „wampirze” oraz 7200 zł
    w budynku poddanym termomodernizacji;
  • kocioł na pellet, z grzejnikami – ok. 12 000 zł w „wampirze” oraz 5500 zł w budynku poddanym termomodernizacji;
  • kocioł na kawałki drewna, z grzejnikami – 10 000 zł lub ok. 13 000 zł (zależnie od sprawności kotła) w „wampirze” oraz ok. 4500 zł lub ok. 6000 zł w budynku poddanym termomodernizacji;
  • pompa ciepła powietrze-woda, z grzejnikami – ok. 10 900 zł w „wampirze” oraz ok. 5100 zł
    w budynku poddanym termomodernizacji;
  • gruntowa pompa ciepła, z grzejnikami – ok. 9100 zł w „wampirze” oraz ok. 4300 zł w budynku poddanym termomodernizacji.

Jak widać, dzięki termomodernizacji można nawet o ponad połowę zredukować koszty eksploatacji każdego urządzenia grzewczego. Ponadto, bardzo wysoka cena za ogrzewanie „wampirów energetycznych” dotyczy każdego urządzenia grzewczego, przy czym właściwie dobrana
i zainstalowana pompa ciepła również może skutecznie ogrzewać taki budynek, taniej niż większość innych urządzeń grzewczych. Potwierdzają to nie tylko nasze analizy, ale też wieloletnie programy badawcze, które monitorują parametry i koszty pracy pomp ciepła w starszych budynkach, w tym słabo zaizolowanych. Jeden z takich programów jest realizowany przez Instytut Fraunhofera w Niemczech,
a jego wyniki omawia w swoich blogach dr inż. Marek Miara, członek zarządu Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła i członek PORT PC, bezpośrednio zaangażowany w ten projekt (https://www.pompujcieplozglowa.pl/).

Zestawianie technologii pomp ciepła z „rachunkami grozy”, z czym można się spotkać w przestrzeni publicznej, jest więc nie tylko nadużyciem, ale też odwracaniem uwagi od istoty sprawy. W źle zaizolowanych budynkach na takie rachunki mogą nas narazić, znacznie bardziej niż pompy ciepła, wszelkiego typu kotły, zwłaszcza te o niskiej sprawności. Kluczem do niskich rachunków
jest odpowiednia termomodernizacja.

Czym najtaniej ogrzejemy dom?

Zmiany regulacji w zakresie cen energii elektrycznej i gazu ziemnego dla odbiorców domowych, wprowadzone 1 lipca br., ewidentnie służą technologii pomp ciepła. Dla użytkowników tych urządzeń oznaczają one, że ich rachunki za ogrzewanie są przeciętnie o 20% niższe niż poprzednio. Natomiast ogrzewanie gazem ziemnym zdrożało o około 21%. Zmiany cen innych nośników energii nie są znaczące.

Przykładowe roczne koszty ogrzewania nowego domu, który zrealizowano w standardzie energetycznym WT 2021 oraz w wyższym standardzie programu „Moje Ciepło”, w IV kwartale 2024 r. wyglądają następująco (na podstawie rys. 3 i 4):

  • kondensacyjny kocioł na gaz ziemny, z ogrzewaniem podłogowym – ok. 5400 zł w budynku
    w standardzie WT 2021 oraz ok. 4200 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”;
  • kocioł na pellet, z grzejnikami – ok. 4100 zł w budynku w standardzie WT 2021 oraz ok. 3300 zł
    w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”;
  • kocioł na kawałki drewna, z grzejnikami – ok. 3400 zł w budynku w standardzie WT 2021 oraz
    ok. 2800 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”;
  • pompa ciepła powietrze-woda, z ogrzewaniem podłogowym – ok. 3100 zł w budynku
    w standardzie WT 2021 oraz ok. 2600 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”;
  • gruntowa pompa ciepła, z ogrzewaniem podłogowym – ok. 2700 zł w budynku w standardzie
    WT 2021 oraz ok. 2200 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”.

Jak widać, w nowych budynkach pompa ciepła w połączeniu z ogrzewaniem płaszczyznowym (podłogowym lub ściennym) jest zdecydowanie najtańszym rozwiązaniem. Jej pracę może dodatkowo wspomagać instalacja fotowoltaiczna. Wystarczy, że instalacja ta będzie miała moc 3 kWp, by jeszcze obniżyć roczne koszty eksploatacji pompy ciepła:

  • przy pompie ciepła powietrze-woda − do ok. 2300 zł w budynku w standardzie WT 2021 oraz
    do 1800 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”;
  • przy gruntowej pompie ciepła − do ok. 1900 zł w budynku w standardzie WT 2021 oraz
    do ok. 1400 zł w budynku zgodnym ze standardem „Moje Ciepło”.

Instalacja fotowoltaiczna pozwoli także zredukować ogólny rachunek za zużycie energii elektrycznej
w budynku, głównie dzięki istotnej autokonsumpcji wyprodukowanej przez nią energii. Praca tej instalacji świetnie współgra np. z chłodzeniem budynku w sezonie letnim (funkcja ta może być realizowana przez pompy ciepła z ogrzewaniem podłogowym).

O fotowoltaice warto pomyśleć również w kontekście nowych przepisów. Zgodnie ze znowelizowaną w 2024 r. dyrektywą EPDB, wymóg montażu instalacji fotowoltaicznej na wszystkich nowych domach mieszkalnych ma być wprowadzony najpóźniej do 31 grudnia 2029 r. Dzięki zastosowaniu pompy ciepła i fotowoltaiki w budynku zrealizowanym w standardzie programu „Moje Ciepło”, można osiągnąć docelowy standard energetyczny ZEB – budynku bezemisyjnego z klasą energetyczną A,
co niewątpliwie zwiększy wartość rynkową nieruchomości.

Perspektywa dla kosztów ogrzewania

Kalkulator POBE uwzględnia aktualne ceny energii elektrycznej i paliw. Wiele osób zastanawia się jednak, jakie są perspektywy w zakresie kosztów ogrzewania. Przede wszystkim, pomimo alarmistycznych nagłówków w mediach dotyczących możliwego wzrostu cen energii elektrycznej,
w przyszłym roku możemy się raczej spodziewać utrzymania korzystnych relacji cenowych dla pomp ciepła, a nawet ewentualnego spadku kosztów. Jak zapowiedziała kilka dni temu Minister Klimatu
i Środowiska, na przedłużenie mrożenia cen energii elektrycznej są zabezpieczone środki budżetowe. Jednocześnie zaznaczyła, że ich dalsze mrożenie może nie być konieczne, ponieważ są przesłanki
do obniżania cen rynkowych energii elektrycznej w Polsce, a niektórzy dostawcy już teraz oferują stawki korzystniejsze niż ceny mrożone. To m.in. efekt rosnącego udziału odnawialnych źródeł
w krajowej produkcji energii (obecnie jest to przeciętnie ok. 30%). Zdaniem ekspertów, którzy pracowali nad najnowszym raportemEuropejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC)− „Pompy ciepła przyjazne dla odbiorców i dla systemu elektroenergetycznego”, pod uwagę powinny być wzięte również takie rozwiązania jak obniżenie VAT na energię elektryczną zużywaną przez pompy ciepła
czy powszechne wprowadzenie taryfy trójstrefowej na wzór taryfy G13, która oferuje odbiorcom zróżnicowanie stawek oraz najwięcej godzin relatywnie taniej energii.

Jak pokazuje kalkulator POBE, przystępne koszty ogrzewania zapewniają również kotły na biomasę,
w tym na pellet. W tym przypadku warto się liczyć z dwiema zmianami. Po pierwsze, z możliwym zaostrzeniem przepisów w zakresie spalania biomasy, odnoszącym się np. do norm jakości powietrza oraz malejącej zdolności lasów do pochłaniania emisji dwutlenku węgla ze spalania biomasy (LULUCF). Po drugie, z uwagi na duży wzrost popytu na pellet oraz ograniczenia w zakresie jego importu i podaży, z prawdopodobnym wzrostem cen pelletu w najbliższych latach, a zatem i z perspektywą wzrostu kosztów tego typu ogrzewania.

Nie unikniemy także podwyżki cen paliw kopalnych, takich jak węgiel czy gaz, przez długi czas mocno dotowanych przez państwo. Od 2027 r. Komisja Europejska planuje obciążać paliwa kopalne zużywane do celów grzewczych w budynkach podatkiem od emisji (ETS2). Może to spowodować wzrost ich cen na poziomie od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu procent. Co prawda, jak zadeklarowała Minister Klimatu i Środowiska, Polska będzie zabiegać o wydłużenie tego terminu, jednak – nawet jeśli zyskamy dodatkowy czas na termomodernizację domów, by chronić się przed wzrostem kosztów – użytkowanie kotłów na paliwa kopalne będzie coraz mniej dostępne finansowo.

Dane dotyczące cen nośników energii

Dane dotyczące cen wykorzystane przy aktualizacji kalkulatora kosztów ogrzewania POBE pochodzą
z raportu Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) z października 2024 r., przygotowanego przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Badanie cen paliw stałych zostało przeprowadzone
w październiku 2024 r., z wykorzystaniem techniki typu „mystery calling” – osoby dzwoniące
do składów opału podawały się za klientów planujących zakup.

Raport PAS wskazuje, że w okresie od lipca do października 2024 r. nastąpił niewielki wzrost cen paliw stałych, z wyjątkiem drewna opałowego. Ceny węgla typu orzech oraz ekogroszku wzrosły o 6%, a cena pelletu o 1%. Cena drewna opałowego spadła o 6%. Warto zaznaczyć, że na kształtowanie się cen węgla w najbliższym czasie może mieć znaczący wpływ właśnie ogłoszone przywrócenie norm jakości węgla dla gospodarstw domowych.

Ceny energii elektrycznej i gazu przyjęte do analizy kosztów ogrzewania budynków POBE zostały uśrednione. W przypadku energii elektrycznej uwzględniono popularną dwustrefową i weekendową taryfę energetyczną G12w. W analizie nie wzięto pod uwagę kosztów obsługi urządzeń grzewczych − mają one znaczenie zwłaszcza przy eksploatacji kotłów na paliwo stałe.

Raport Polskiego Alarmu Smogowego dotyczący cen paliw stałych jest dostępny na stronie PAS: https://krakowskialarmsmogowy.pl/wp-content/uploads/2024/11/Raport-%E2%80%93-Ceny-paliw-stalych-%E2%80%93-pazdziernik-2024.pdf

Arkusz kalkulacyjny, umożliwiający wprowadzenie indywidualnych danych do obliczenia kosztów ogrzewania, jest dostępny na stronie POBE: http://pobe.pl/kalkulator-pobe-koszty-ogrzewania-w-typowych-budynkach/

Rys. 1. Koszty ogrzewania typowych budynków jednorodzinnych – IV kwartał 2024. Istniejące budynki – standard budynku bez izolacji, typu „wampir energetyczny”

Rys. 2. Koszty ogrzewania typowych budynków jednorodzinnych – IV kwartał 2024. Istniejące budynki – standard budynku po kompleksowej termomodernizacji z programu „Czyste Powietrze”

Rys. 3. Koszty ogrzewania typowych budynków jednorodzinnych – IV kwartał 2024. Nowe budynki – standard WT 2021

Rys. 4. Koszty ogrzewania typowych budynków jednorodzinnych – IV kwartał 2024. Nowe budynki – standard budynku z programu „Moje Ciepło”.

Read More

Materiały: webinarium 13.08.2024: Koszty ogrzewania w III kwartale 2024 r. w typowych budynkach jednorodzinnych

13 sierpnia 2024 odbyło się webinarium POBE pt.: Koszty ogrzewania w III kwartale 2024 r. oraz aktualne całkowite koszty roczne według VDI 2067 w typowych budynkach jednorodzinnych.

Harmonogram:

10:00-10:20 Koszty ogrzewania w III kwartale 2024 r. w typowych budynkach jednorodzinnych

10:20-10:40 Aktualne całkowite koszty roczne według VDI 2067 w typowych budynkach jednorodzinnych

10:40:11:00 Pytania i odpowiedzi

Materiały:

Link do pobrania prezentacji oraz materiałów: https://app.box.com/s/1vpcb6gls3az2kwfn3at3sb9il8zeblx

Zapis wideo:

Prelegent:

Paweł Lachman – koordynator POBE

Od stycznia 2011 r. pełni funkcję Prezesa Zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), stowarzyszenia reprezentującego branżę pomp ciepła w Polsce. Od 2020 r. jest też koordynatorem Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej POBE, w ramach którego działa obecnie 13 organizacji zaangażowanych w kwestie efektywności energetycznej w budownictwie.
Ma ponad 25-letnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń dla instalatorów i projektantów z branży OZE i techniki grzewczej (pompy ciepła, układy hybrydowe pomp ciepła, termiczne kolektory słoneczne, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, systemy hydrauliczne c.o. ogrzewania i ciepłej wody użytkowej). W latach 2011-2012 prowadził kursy certyfikowanego Instalatora OZE w zakresie pomp ciepła „Instal+RES” (Politechnika Krakowska). Od 2014 r. prowadzi kursy dla instalatorów w ramach europejskiego systemu szkoleń i certyfikacji „Eucert” (EHPA i PORT PC). Koordynator i członek zespołu autorskiego branżowych wytycznych PORT PC w zakresie pomp ciepła (cz. 1-8). Jest autorem ponad 60 artykułów branżowych poświęconych OZE i technice grzewczej.
Absolwent Politechniki Krakowskiej, kierunek inżynieria środowiska.

Read More

Kalkulator kosztów ogrzewania budynków – III kwartał 2024 r. – informacja prasowa

Jest już dostępna najnowsza aktualizacja kalkulatora POBE, która pozwala porównać koszty ogrzewania budynków jednorodzinnych i przygotowania w nich ciepłej wody użytkowej w III kwartale 2023 r. Kalkulator uwzględnia powszechnie stosowane źródła ciepła i systemy grzewcze oraz zróżnicowany standard energetyczny budynków. Podstawą dokonywanej co kwartał aktualizacji są zmieniające się ceny paliw i energii dla gospodarstw domowych.

Jak pokazuje kalkulator POBE, na niedawnej zmianie cen energii elektrycznej i gazu ziemnego dla gospodarstw domowych (wprowadzonej od 1 lipca br.) zdecydowanie skorzystały pompy ciepła. Wyraźnie wzrosła konkurencyjność tej technologii – szczególnie względem kotłów na gaz ziemny, ale także w odniesieniu do kotłów na paliwa stałe, pomimo że ceny węgla, drewna czy granulatu drzewnego (pelletu) pozostają relatywnie niskie.

Różnice w kosztach ogrzewania domu pompą ciepła i gazowym kotłem kondensacyjnym sięgają od 30% w istniejących budynkach do nawet ponad 50% w nowych domach jednorodzinnych.Dodatkowo, przy wykorzystaniu instalacji fotowoltaicznej koszty eksploatacji pompy ciepła można zredukować o dalsze 30-50%, zależnie od mocy instalacji PV, zapotrzebowania budynku na energię cieplną oraz charakterystyki układu z pompą ciepła. Pompa ciepła w nowych, dobrze zaizolowanych domach, a także tych poddanych termomodernizacji to obecnie najtańszy z analizowanych sposobów zaopatrzenia budynku w ciepło. Ponadto to jedyne urządzenie grzewcze, które oprócz funkcji ogrzewania może realizować również funkcję chłodzenia pomieszczeń.

Lepszy standard energetyczny budynku – niższe koszty eksploatacji

Szukając najbardziej korzystnych finansowo rozwiązań grzewczych, trzeba pamiętać, że aktualne ceny paliw i energii elektrycznej to tylko jeden z podstawowych czynników mających wpływ na koszty ogrzewania domu. Kolejnym, niezwykle ważnym, jest standard energetyczny budynku, czyli jego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania.

Im lepiej jest zaizolowany dom i mniejsze są w nim straty ciepła, tym mniej energii będzie on potrzebował do zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, niższe będą więc koszty eksploatacji każdego źródła ciepła.

Różnice w kosztach wyraźnie widać w prezentowanych dalej zestawieniach kalkulatora POBE, choć pokazujemy jedynie przykłady dla domu jednorodzinnego o dobrym i bardzo dobrym standardzie energetycznym (WT 2017, WT 2021 i EU 40). Natomiast różnice w zużyciu energii użytkowej na potrzeby centralnego ogrzewania zależnie od standardu energetycznego polskich domów jednorodzinnych ilustruje wykres 1. Warto zwrócić uwagę, że domy z nieodpowiednią izolacją charakteryzują się ponad trzykrotnie większym jej zużyciem niż nowe, zrealizowane w ostatnich latach zgodnie ze standardem Warunków Technicznych 2021.

Niestety w Polsce wiele istniejących budynków ma bardzo niski standard energetyczny. Dlatego ważne jest, aby wymianę źródła ciepła na bardziej nowoczesne i efektywne łączyć w nich z poprawą izolacyjności termicznej budynku. Dopiero takie działanie skutecznie ochroni właścicieli przed wysokimi kosztami ogrzewania i będzie antidotum na postępujący wzrost cen paliw. W ocenie potrzeb budynku może pomóc wykonanie audytu energetycznego, który obecnie jest dofinansowywany w 100% w programie „Czyste Powietrze” – podkreśla Paweł Lachman, koordynator POBE.

Rys. 1. Różnice w zużyciu energii użytkowej na ogrzewanie budynków, liczone w [kWh/rok], zależnie od ich standardu energetycznego. Założono, że powierzchnia ogrzewana wynosi 150 m2. Standard WT określa minimalne wymagania rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim muszą odpowiadać budynki − w kolejnych latach były one zaostrzane. Obecnie dla nowych budynków obowiązuje standard WT 2021. Standard EU 40 mają budynki energooszczędne, EU 25 niskoenergetyczne, a EU 15 pasywne, przy czym oznaczenie liczbowe określa wielkość zapotrzebowania na energię użytkową w budynku odpowiednio na poziomie: 40, 25 i 15 kWh/m2 rocznie

Koszty ogrzewania w III kwartale 2024 r.

Przyjrzyjmy się konkretnym przykładom, jak kształtują się koszty ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej w III kwartale 2024 r. zależnie od zastosowanego rozwiązania grzewczego oraz standardu energetycznego budynku (rys. 2, 3, 4). Do analizy wybraliśmy 150-metrowy dom jednorodzinny zamieszkały przez 4 osoby. Generalnie, jak wynika z wyliczeń kalkulatora POBE, najniższe rachunki za ogrzewanie domu (w ujęciu rocznym) będą płacić właściciele gruntowych pomp ciepła z instalacjami ogrzewania podłogowego. Najwyższe, tradycyjnie − posiadacze kotłów elektrycznych oraz kotłów na olej opałowy. Wyraźnie wzrosły koszty ogrzewania domu gazem ziemnym.

I tak, w przyzwoicie docieplonym domu zgodnie ze standardem WT 2017 roczne koszty eksploatacji najczęściej stosowanych urządzeń grzewczych przykładowo wyniosą:▪ dla gruntowych pomp ciepła − ok. 3,3 tys. zł (ogrzewanie podłogowe) oraz ok. 4,1 tys. zł (grzejniki), a przy wykorzystaniu instalacji fotowoltaicznej o mocy 5 kWp koszty spadną odpowiednio do 1,7 i 2,5 tys. zł;
▪ dla pomp ciepła typu powietrze-woda − ok. 3,8 tys. zł(ogrzewanie podłogowe) oraz ok. 4,9 tys. zł (grzejniki), a po dodaniu instalacji fotowoltaicznej o mocy 5 kWp koszty spadną do 2,3 i 3,3 tys. zł;
▪ dla kotłów na paliwa stałe − ok. 5,3 tys. zł przy zastosowaniu kotła na granulat drzewny (pellet) oraz od 4,1 do 5,4 tys. zł przy kotłach węglowych;
▪ dla kondensacyjnych kotłów na gaz ziemny – od 6,7 do 6,9 tys. zł.

Właściciele nowych domów zrealizowanych w lepszym standardzie energetycznym, zgodnym z WT 2021, mogą liczyć na niższe rachunki. Roczne koszty wyniosą odpowiednio:
▪ dla gruntowych pomp ciepła – ok. 2,5 tys. zł (ogrzewanie podłogowe) oraz 3,1 tys. zł (grzejniki), a przy wykorzystaniu instalacji fotowoltaicznej o mocy 3 kWp koszty spadną do ok. 1,6 i 2,2 tys. zł;
▪ dla pomp ciepła typu powietrze-woda – ok. 2,9 tys. zł(ogrzewanie podłogowe) oraz ok. 3,7 tys. zł (grzejniki), a z fotowoltaiką koszty spadną do ok. 2 i 2,7 tys. zł;
▪ dla kotłów na paliwa stałe – ok. 4 tys. zł przy zastosowaniu kotła na pellet oraz 3-4 tys. zł przy kotłach węglowych;
▪ dla kondensacyjnych kotłów na gaz ziemny – od 5,2 do 5,3 tys. zł.

Rys. 2. Przykładowy roczny koszt ogrzewania istniejącego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, poddanego termomodernizacji do standardu WT 2017 (EU 80 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii i paliw w III kw. 2024 r.

Rys. 3. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, zrealizowanego w standardzie aktualnych warunków technicznych WT 2021 (EU = 55 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w III kw. 2024 r.

Rys. 4. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu „Moje Ciepło” (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w III kwartale 2024 r.

Jak widać, standard energetyczny budynku ma istotne przełożenie na koszty ogrzewania w przypadku wszystkich źródeł ciepła, przy czym w nowych i dobrze zaizolowanych budynkach najbardziej opłacalnym rozwiązaniem jest pompa ciepła w każdej konfiguracji, zwłaszcza przy zastosowaniu instalacji fotowoltaicznej. Natomiast w budynkach o zwiększonym zapotrzebowaniu na energię cieplną często dopiero odpowiednia termomodernizacja daje możliwość pełnego wykorzystania atutów nowoczesnych technologii grzewczych, takich jak pompy ciepła. Ich efektywność przy ogrzewaniu pomieszczeń jest bowiem mocno uzależniona od temperatury systemu grzewczego. Istotnie wzrasta, gdy system centralnego ogrzewania może zapewnić komfort termiczny w budynku pracując w niższych zakresach temperatury (np. maksymalnie 55/45oC). Bardzo ważną kwestią – szczególnie w budynkach starszych, poddawanych modernizacji − jest również staranne zaprojektowanie układu z pompą ciepła oraz prawidłowy dobór i montaż urządzenia.

Koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej

Każdorazowo jest on uwzględniany w kalkulatorze POBE. To znacząca pozycja w określaniu zapotrzebowania budynku na ciepło, pomimo że zużycie energii na ten cel jest kilkukrotnie mniejsze niż na ogrzewanie pomieszczeń − ilustruje to rys. 5. W obliczeniach zwykle przyjmuje się, że typowe dzienne zużycie ciepłej wody o temperaturze około 55°C wynosi 40-50 l na osobę. Oznacza to, że do pokrycia rocznego zapotrzebowania na ciepłą wodę dla 4-osobowej rodziny przeciętnie potrzeba od 3 do 4 tys. kWh energii w formie ciepła – niezależnie od powierzchni czy standardu energetycznego budynku. Przy typowej dla pomp ciepła efektywności sezonowej (SCOP) w trakcie przygotowania c.w.u. wynoszącej około 3, urządzenie to będzie zużywać 1000-1330 kWh energii elektrycznej rocznie na przygotowanie ciepłej wody dla 4-osobowej rodziny.

Koszty energii elektrycznej zużywanej przez pompę ciepła na przygotowanie ciepłej wody można jednak zminimalizować − np. w stosunku do zaprezentowanych na rys. 5.

Gdy korzysta się z energetycznej taryfy dwustrefowej, ewentualnie taryfy dynamicznej, ładowanie zasobnika na ciepłą wodę użytkową (podobnie jak bufora ciepła), najlepiej jest dostosować do czasu, w którym obowiązują znacznie niższe stawki za energię elektryczną. Z kolei w budynkach wyposażonych w instalację fotowoltaiczną ładowanie zasobnika powinno się skorelować z produkcją własnej, darmowej energii.

Rys. 5. Przykładowy koszt zaopatrzenia budynku w ciepło przy wykorzystaniu różnych urządzeń grzewczych – uwzględniono udział wydatków na przygotowanie ciepłej wody użytkowej oraz na ogrzewanie budynku

Dane dotyczące cen nośników energii

Dane dotyczące cen paliw stałych wykorzystane przy aktualizacji kalkulatora kosztów ogrzewania POBE pochodzą z raportu Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) z 18 lipca 2024 r., przygotowanego przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Ceny paliw stałych zostały ustalone w badaniu typu „mystery calling” zrealizowanym w składach opału. Kontroli poddano po dwa składy z każdego województwa, zlokalizowane w różnych miejscowościach – w całej Polsce 32 składy opału.

W raporcie PAS analizowano m.in. ceny granulatu węglowego, tzw. ekogroszku, zaznaczając, że z uwagi na politykę cenową Polskiej Grupy Górniczej, oferta jest obecnie bardzo korzystna. O różnicach cen dla poszczególnych odbiorców w Polsce decydują koszty transportu do punktów sprzedażowych Kwalifikowanych Dostawców Węgla, które różnią się zależnie od odległości.

W przypadku pelletu u danego dystrybutora brano pod uwagę najtańsze w jego ofercie certyfikowane paliwo w klasie A1. W analizie uwzględniono wyłącznie pellet oferowany z gratisowym transportem do 10 km.

Najtrudniejsza do oszacowania była dynamika zmian cen drewna opałowego, ponieważ wykazuje ono znaczną rozpiętość cenową, a jego dostępność i jakość istotnie uzależnione są od sezonu. Analizowano ceny suchego buka lub dębu.

Jeśli chodzi o ceny energii elektrycznej i gazu ziemnego, to w zaprezentowanych zestawieniach kalkulatora POBE pod uwagę wzięte są nowe taryfy za energię elektryczną – na przykładzie uśrednionych cen w taryfie weekendowej, dwuprzedziałowej G12w, oraz nowe taryfy gazowe na II połowę 2024 r. zatwierdzone przez prezesa URE. W przypadku energii elektrycznej nie uwzględniono kosztów stałych, niezależnych od zużycia energii elektrycznej, ponieważ instalacja elektryczna jest standardem w każdym budynku, a więc i tak trzeba je ponosić.

Warto zaznaczyć, że na naszym rynku występują obecnie wyraźne rozbieżności cen zarówno w odniesieniu do energii elektrycznej, jak i paliw stałych (tabela 1). W obliczeniach przyjęto ceny uśrednione (tzw. średnia obcięta).

Tabela 1. Przykładowe różnice cen energii elektrycznej i paliw stałych zależnie od dostawcy/punktu sprzedaży (ceny brutto)

Link do kalkulatora POBE: https://pobe.pl/kalkulator-pobe-koszty-ogrzewania-w-typowych-budynkach/

Read More

Nie ryzykujmy spowolnienia termomodernizacji! Stanowisko POBE ws. programu „Czyste Powietrze”

22 kwietnia br. sygnatariusze Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE), reprezentujący 13 organizacji z polskiego sektora budowlanego, wystosowali do polskich władz list otwarty w sprawie programu „Czyste Powietrze”. To wyraz narastających obaw przedstawicieli branży o przyszłość i efektywność tego programu, a tym samym skuteczną kontynuację działań wspierających termomodernizację budynków jednorodzinnych w Polsce. Niepokój budzi zwłaszcza istotne ograniczenie środków finansowych na ten cel oraz brak kompleksowej strategii finansowania i realizacji programu „Czyste Powietrze” do 2029 r.
Według szacunków POBE, środki finansowe na program mogą się skończyć w niespełna rok.

Program „Czyste Powietrze” został zainicjowany w 2018 r. z budżetem 103 mld zł i perspektywą kontynuacji do 2029 r. Po 6 latach od jego uruchomienia warto dostrzec, że mimo istotnych ograniczeń w finansowaniu, zaczyna przynosić wymierne rezultaty w termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Zgodnie z założeniami, przyczynia się do znaczącej poprawy jakości powietrza w Polsce, ograniczając emisję zanieczyszczeń z budynków. Cieszy się też dużym uznaniem beneficjentów, co m.in. potwierdza rosnąca liczba wniosków o dofinansowanie czy też wyniki rankingu gmin „Czystego Powietrza”, przedstawione niedawno przez Polski Alarm Smogowy.

Daje to mocne podstawy nie tylko do kontynuacji, ale wręcz do wzmocnienia programu „Czyste Powietrze”, tym bardziej że w obszarze termomodernizacji domów jednorodzinnych w Polsce do zrobienia wciąż pozostaje bardzo wiele. Wystarczy wspomnieć, że około 30 procent tych budynków to tzw. wampiry energetyczne, bez ocieplenia ścian zewnętrznych.

Wyzwania w realizacji programu Czyste Powietrze

Organizacje tworzące POBE od lat są mocno zaangażowane w popularyzację programu „Czyste Powietrze”, przy czym wielokrotnie wskazywały na potrzebę dokonania w nim pewnych zmian. Szczególnie wspierają bowiem ideę kompleksowej termomodernizacji domów jednorodzinnych, zachęcając, by w realizowanych inwestycjach każdorazowo spójnie łączyć działania na rzecz poprawy izolacyjności termicznej przegród budynku z wymianą urządzeń grzewczych. To zapewnia przedsięwzięciom termomodernizacyjnym najlepsze, bo skumulowane efekty – zarówno środowiskowe, jak i w zakresie efektywności energetycznej budynków.

Szansę na przeprowadzenie korzystnej reformy „Czystego Powietrza” dawały niedawne zmiany na szczeblu politycznym i odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy. Organizacje POBE oczekiwały, że nastąpi zintensyfikowanie działań w zakresie termomodernizacji budynków jednorodzinnych, m.in. poprzez:

  • zwiększenie budżetu programu „Czyste Powietrze”,
  • wyraźne ukierunkowanie na kompleksową termomodernizację,
  • umożliwienie dotarcia programu do jeszcze szerszego grona beneficjentów.

Niestety, dziś obserwujemy działania przeciwne – zamiast wzmocnienia programu „Czyste Powietrze”, widzimy ryzyko ograniczenia środków finansowych oraz braku strategii finansowania tej inicjatywy w kolejnych latach.

Środki finansowe mogą się skończyć w niecały rok

Według ostatnich informacji przekazanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, na realizację programu „Czyste Powietrze” przeznaczono środki z programu FEnIKS w kwocie 6,4 mld zł. Mają one wystarczyć na okres 2 lat oraz przeprowadzenie termomodernizacji w blisko 100 tys. domów jednorodzinnych i wymianę 111 tys. źródeł ciepła. Jak podkreśla POBE, zabezpieczenie środków w podanej kwocie jest zdecydowanie niewystarczające. Wystarczy odnieść podane liczby do obecnego poziomu zainteresowania programem. Szacunki wskazują, że liczba wniosków o dofinansowanie w ramach „Czystego Powietrza” przekracza już 200 tys. rocznie.

Zdaniem POBE, dostępne dla programu „Czyste Powietrze” zasoby finansowe w kwocie 6,4 mld zł zostaną wyczerpane w niespełna rok, a to grozi znacznym spowolnieniem tempa termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych.

O co postuluje branża?

Mocno ograniczona pula środków na realizację programu „Czyste Powietrze” to nie jedyne zagrożenie dla sprawnej kontynuacji działań związanych z termomodernizacją budynków jednorodzinnych w Polsce. Dlatego POBE postuluje do polskich władz o pakiet działań, oczekując:

  • kontynuacji programu „Czyste Powietrze” do 2029 r. z zapewnieniem jego pełnego finansowania (program wystartował z docelowym budżetem 103 mld zł);
  • opracowania kompleksowej strategii finansowania programu na najbliższych 5 lat z uwzględnieniem dodatkowych źródeł finansowania takich jak środki z KPO czy ETS;
  • przygotowania długoterminowej strategii termomodernizacji budynków jednorodzinnych w Polsce uwzględniającej ich głęboką termomodernizację;
  • jasnych i spójnych informacji na temat planowanych zmian w programie „Czyste Powietrze” oraz strategii jego dalszej realizacji;
  • powszechnej kampanii informacyjnej zachęcającej do kompleksowej termomodernizacji budynków;
  • rozważenia możliwości współpracy z branżą budowlaną na rzecz zintensyfikowania niezbędnych działań termomodernizacyjnych.

Organizacje tworzące POBE deklarują przy tym pełną gotowość do podjęcia merytorycznej współpracy z odnośnymi ministerstwami i innymi agendami rządowymi przy modyfikacji programu „Czyste Powietrze”, zapewniając także swoje wsparcie w popularyzacji działań, które służą poprawie standardu energetycznego budynków jednorodzinnych w Polsce.

List otwarty POBE został przesłany do pani Minister Pauliny Henning-Kloski w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, pani Minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz pana Ministra Andrzeja Domańskiego w Ministerstwie Finansów.

List otwarty POBE do pobrania pod linkiem: TUTAJ

Read More

XIV Kongres Stolarki Polskiej już 23 maja

Już 23 maja 2024 roku w Hotelu Warszawianka w Jachrance odbędzie się XIV Kongres Stolarki Polskiej. Organizowany przez Związek POiD Kongres to inspirujące dyskusje z udziałem ekspertów, solidna porcja wiedzy i możliwość nawiązania bezcennych kontaktów.

Porozumienie Branżowe Na Rzecz Efektywności Energetycznej objęło matronatem merytorycznym Kongres.

Kongres Stolarki Polskiej to coroczne miejsce spotkań przedstawicieli branży budowlanej, reprezentantów świata nauki, polityki i dziennikarzy. Udział w Kongresie jest doskonałą okazją do rozmów o przyszłości sektora i do nawiązania bezcennych kontaktów biznesowych.

W tym roku program merytoryczny Kongresu Stolarki Polskiej skupiony będzie na szansach i wyzwaniach, przed jakimi stoi branża materiałów budowlanych w obliczu przemian politycznych, ekonomicznych oraz społecznych.

W ramach czterech bloków tematycznych Kongresu omówione zostanie m.in. to, jak otoczenie makroekonomiczne wpływa na sytuację branży stolarki budowlanej oraz w jaki sposób wzmacniać konkurencyjność polskich przedsiębiorstw i produktów z branży stolarki budowlanej na rynkach europejskich. Ważnymi tematami dyskusji będą również: transformacja energetyczna budownictwa i związane z nią zielone przemiany, a także prezentacja kluczowych trendów marketingowych w 2024 roku.

Tegoroczny Kongres odbędzie się podczas jednego dnia, którego zwieńczeniem będzie wieczorna Gala Orłów Polskiej Stolarki z uroczystym bankietem i emocjonującym wręczeniem prestiżowych, branżowych wyróżnień.

Udział w Kongresie daje uczestnikom solidną porcję unikalnej wiedzy z pierwszej ręki i zapewnia przedstawicielom firm informacje niezbędne do sprawnego funkcjonowania we współczesnym, szybko zmieniającym się świecie.

Serdecznie zapraszamy na XIV Kongres Stolarki Polskiej, któru odbędzie się 23 maja 2024 roku w Hotelu Warszawianka**** w Jachrance.

Rejestracja na wydarzenie jest dostępna na stronie: kongres.poid.eu/rejestracja/

Szczegółowy program Kongresu: kongres.poid.eu/harmonogram-xiv/

Read More

Panel dyskusyjny PIB na Targach BUDMA z udziałem POBE

30 stycznia 2024, podczas Targów BUDMA odbył się panel dyskusyjny organizowany przez Polską Izbę Budownictwa. Podjęte zagadnienia były związane z termomodernizacją i możliwościami jej finansowania.

PROGRAM WYDARZENIA
Godz. 14:00-17:00, Pawilon 3A, Scena Główna, Międzynarodowe Targi Poznańskie, Targi BUDMA, Głogowska 14

Panel składał się z dwóch bloków tematycznych:

I blok tematyczny: Kompleksowa termomodernizacja – jak branża budowlana wspiera program “Czyste Powietrze”

Źródło: Źródło: Polska Izba Budownictwa

Zapis wideo:

Prelegenci:
Paweł Mirowski – Zastępca Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Krzysztof Bastian – Ekspert Banku Światowego
Szymon Firlag – Prezes Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa
Janusz Komurkiewicz – Prezes Związku Polskie Okna i Drzwi
Paweł Lachman – Koordynator Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej

Zagadnienia:
Jaka jest rola organizacji branżowych i firm w prawidłowym promowaniu programów wsparcia termomodernizacji?
Przykłady skutecznych działań w promocji kompleksowej termomodernizacji budynków jednorodzinnych.
Co się zmieniło w programie „Czyste Powietrze” w efekcie współpracy branży z obszaru techniki budynkowej z NFOŚiGW?
Jakie są największe wyzwania dla branży w zakresie wsparcia kompleksowej termomodernizacji na 2024 rok?


II blok tematyczny: Setki miliardów złotych na termomodernizację budynków, źródła finansowania, nowa perspektywa unijna (KPO, Social Climate Fund, ETS II)

Źródło: Polska Izba Budownictwa

Zapis wideo:

Prelegenci:
Jacek Tomczak – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii
Izabela Zygmunt – Specjalistka ds. Semestru Europejskiego i Europejskiego Zielonego Ładu w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie
Ludomir Duda – Doktor nauk chemicznych, termodynamik, pionier budownictwa ekologicznego, założyciel i pierwszy prezes Fundacji Poszanowania Energii oraz Narodowej Agencji Poszanowania Energii, Wiceprezes Polskiego Klubu Kogeneracji
Dariusz Koc – Dyrektor Departamentu Transformacji Energetycznej – Krajowa Agencja Poszanowania Energii
Aleksander Śniegocki – Prezes, Kierownik ds. analiz ekonomicznych – Instytut Reform

Zagadnienia:
Polska ma dostęp do największych w historii transferów pieniężnych na cele termomodernizacyjne, co stanowi wielką szansę na transformację tkanki mieszkaniowej, zmniejszenie zależności kraju od importu paliw, umocnienie pozycji Polski jako eksportera materiałów budowlanych, redukcję ubóstwa energetycznego oraz spełnienie wymagań porozumień klimatycznych. Jakie są związane z tym możliwości, wyzwania i zagrożenia?

Organizator: Polska Izba Budownictwa

Read More

Nowe Ministerstwo Budownictwa − klucz do zielonej transformacji w tej dekadzie

Polska stoi dziś przed ogromnymi wyzwaniami związanymi z transformacją energetyczną i realizacją celów Europejskiego Zielonego Ładu. Spośród wielu różnych dziedzin gospodarki to właśnie sektor budownictwa ma tu do odegrania jedną z najważniejszych ról, potrzebuje jednak szybkich, zdecydowanych i skoordynowanych działań. Ich gwarantem może być odrębny, silny resort budownictwa i mieszkalnictwa w nowym polskim rządzie. Dlatego też ideę utworzenia takiego ministerstwa mocno popiera Porozumienie Branżowe na Rzecz Efektywności Energetycznej POBE, w ramach którego współpracuje 13 organizacji reprezentujących branżę budowlaną w obszarach związanych z efektywnością energetyczną budynków.

Środowiska branżowe i akademickie popierają ideę odrębnego resortu budownictwa

6 listopada br. Polska Izba Inżynierów Budownictwa opublikowała apel o utworzenie nowego ministerstwa odpowiedzialnego za sektor polskiego budownictwa. Zaznaczyła w nim m.in., że włączenie tego sektora w 2021 r. do Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz dodatkowo rozproszenie kompetencji po kilku innych resortach spowodowało marginalizację budownictwa. Doprowadziło też do chaosu legislacyjnego i istotnego osłabienia, m.in. pod względem organizacyjnym i finansowym, jednej z największych gałęzi polskiej gospodarki.

Kilka dni później, 9 listopada br., wspólny apel o utworzenie Ministerstwa Budownictwa w nowym polskim rządzie wystosowali rektorzy kilku uczelni technicznych: Politechniki Białostockiej, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Krakowskiej i Politechniki Rzeszowskiej, uznając, że jest ono niezbędne dla właściwego funkcjonowania tego sektora.

Ideę powołania odrębnego resortu odpowiedzialnego za kwestie budownictwa i mieszkalnictwa w nowym polskim rządzie szeroko poparły także inne środowiska związane z branżą budowlaną. Wśród nich jest 13 organizacji zrzeszonych w ramach Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej POBE. Organizacje POBE zwracają szczególną uwagę na rolę, jaką mógłby odegrać nowy resort w osiągnięciu przez Polskę celów związanych z efektywnością energetyczną i zrównoważonym rozwojem.

Efektywność energetyczna, OZE i zrównoważony rozwój urbanistyczny

O tym, jak ważne i pilne – w kontekście poprawy jakości powietrza, ograniczenia zmian klimatycznych czy redukcji zużycia paliw kopalnych i energii – jest podjęcie odpowiednich działań właśnie w obszarze budownictwa przekonują podstawowe dane. Jak zauważa Paweł Lachman, koordynator POBE − Sektor budynków odpowiada dziś w Polsce za 38% emisji gazów cieplarnianych, a nasze budynki konsumują około 41% ogólnie zużywanej energii pierwotnej, wliczając w to cały ich cykl życia. Poprawa ich efektywności energetycznej, poprzez stosowanie wysokich standardów izolacji cieplnej, nowoczesnych systemów ogrzewania i chłodzenia oraz wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, jest więc kluczowa dla ogólnej redukcji zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych.
Komisja Europejska przewiduje, że nowe budynki mieszkalne powinny być wolne od emisji CO2 od 2028 r. To jedno z największych wyzwań dla wielu krajów UE, z którym w Polsce powinien się kompleksowo zmierzyć silny resort budownictwa. 

Ważnym wyzwaniem w obszarze budownictwa jest również integracja technologii OZE, takich jak panele słoneczne i pompy ciepła, która powinna służyć znaczącemu zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym. W ramach dyrektywy RED III wyznaczony jest cel udziału OZE w budynkach na poziomie 49% do 2030 r.

Warto też zaznaczyć, że zarówno Europejski Zielony Ład, jak i Strategia Fala Renowacji stawiają na zrównoważony rozwój urbanistyczny, m.in. poprzez tworzenie inteligentnych miast (smart city), realizujących ideę efektywności energetycznej i minimalizacji potrzeb w zakresie transportu. Tu również potrzebne są kompleksowe działania koordynowane w obrębie jednego resortu.

Kolejną kwestią istotną przy realizacji celów zrównoważonego rozwoju w obszarze budownictwa jest wykorzystanie odpowiednich materiałów budowlanych – o niskim śladzie węglowym, które można poddać recyklingowi.

Zadbajmy o ład prawny, nie opóźniajmy wdrażania regulacji

Powodzenie wszystkich tych działań w dużej mierze zależy od wdrażania odpowiednich regulacji i standardów budowlanych na poziomie krajowym, przy jednoczesnym zapewnieniu ładu legislacyjnego i pewności co do kształtu nowych regulacji. Dziś w Polsce tego brakuje. Przepisy i prawo budowlane znacząco odstają od rynku i nie nadążają za nowymi technologiami. Nowy resort budownictwa mógłby więc dokonać wyczekiwanych i niezbędnych zmian w tym zakresie, nie tylko z korzyścią dla budownictwa, ale i całej polskiej gospodarki.

Wiemy już, że realizacja celów Europejskiego Zielonego Ładu będzie wspierana przez rygorystyczne normy w zakresie efektywności energetycznej, ponieważ ich wprowadzenie zostało zapowiedziane przez Komisję Europejską m.in. przy ogłaszaniu planu REPowerEU, a docelowy kształt jest szeroko konsultowany. W najbliższych latach planowane jest m.in. wdrożenie znowelizowanej dyrektywy dotyczącej efektywności energetycznej budynków (EPBD). Warto odnotować, że poprzednia wersja dyrektywy z 2018 r. nie została jeszcze w Polsce zaimplementowana, przez co jesteśmy ostatnim krajem w UE, który nie wprowadził klas energetycznych dla budynków.

Potrzebujemy innowacji i fachowców

Ważnym obszarem zainteresowania przyszłego resortu powinny być również innowacje w budownictwie. Rozwój technologii i innowacyjnych rozwiązań, np. inteligentnych systemów zarządzania energią lub systemów jej magazynowania, przyspiesza transformację energetyczną. Innowacje są jednak kosztowne, potrzebne są więc dobre i spójne rozwiązania systemowe wspierające rozwój.

Niezbędne jest także zintegrowanie działań w obszarze nauki, kształcenia zawodowego i produkcji na rzecz rozwoju i transformacji szeroko pojętego budownictwa. Działania te w szczególności powinny obejmować kształcenie kadr dla branży budowlanej na wszystkich poziomach edukacyjnych, od szkolnictwa zawodowego po wyższe. To również kluczowe zadanie tego resortu.

Nowy resort strażnikiem zmian

Polski sektor budynków i mieszkalnictwa ma ogromny potencjał w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych i osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Wystarczy zapewnić mu odpowiednie warunki transformacji i rozwoju. Nowy resort budownictwa mógłby stać na straży tych zmian, koordynując działania i strategie na rzecz efektywniejszego, czystszego i bardziej innowacyjnego sektora budowlanego.

Read More